Waar is het te vinden?

Regelmatig krijg ik de vraag waarom ik zo graag naar Iona ga. Zeven maal sinds 2005. Met onze groep van negen Noord-Hollanders verbleef ik een week in de Abbey tussen Zweden en Londenaren. Meestal vertel ik iets over inspiratie en geestelijk en fysiek in beweging blijven. Moet je daarvoor zo ver van huis? Nee, zeker niet, maar toch......

De vieringen van de Iona Community bevatten hemelse teksten en gezangen. Dit spreekt mensen aan: met beide voeten op de grond en met ankers in het dagelijks leven.

Een Joods verhaal

Een dorpsbewoner had de gewoonte om elke dag een wandeling te maken diep het bos in, om daar op een eenzame plaats te bidden. Op een dag vroeg de rabbi: ‘Waarom altijd die lange wandelingen naar het bos? Waarom bid je niet gewoon thuis of hier in de synagoge? God is toch overal dezelfde?’ De dorpsbewoner antwoordde: ‘Inderdaad, God is overal dezelfde, maar ik niet’.

De heenreis

Iedereen die ook wel eens naar Iona heeft gereisd weet dat het een hele toer is om er te komen. Boten, bussen en treinen of met je eigen auto, het maakt niet uit. De reis duurt lang maar is prachtig.

De terugreis

Ik vind het vooral een hele toer om weer naar huis te gaan. Niet vanwege de boten en de bussen en treinen, maar vanwege de aantrekkingskracht van het eiland. Het is er schitterend, zelfs als het stormt en regent. Er zijn vast mooiere plekken in de wereld, maar hier voel ik me anders dan thuis. Ik ervaar dat in de Abdij, waar het op de één of andere manier zo gemakkelijk zingt. Ik ervaar het in St. Oran’s Chapel het oude koude kapelletje op de begraafplaats waar het zo gemakkelijk bidt. En het zijn de mensen die ik tegenkom of waarmee ik op reis ben. Ik dompel me onder in de taal van gebeden en liederen van de Iona Community. Ze helpen me om te ‘aarden’. En dat is voor mij de kracht van goede spiritualiteit: dat ik er niet van ga zweven, boven het aardse gedoe uit maar er juist in land. Dat ik leer niet weg te kijken van alles wat moeilijk, zorgelijk of zelfs angstig is maar durf te zoeken naar wat hoop geeft en wíe hoop geeft.

De wereld dichtbij

De spiritualiteit van Iona kenmerkt zich door het zoeken naar wegen om betrokkenheid op grote woorden als vrede en gerechtigheid en het behoud van de schepping concreet te maken. In alles wordt gezocht naar respectvolle omgang met de kwestbare natuur. Je eet vegetarisch, je gebruikt biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen, je doet zuinig met water en een dagje langer met je handdoek. Het zijn eenvoudige dingen die van waarde zijn. In alles wordt ook gezocht naar respectvolle omgang met elkaar. Je ziet dat mensen uit de LHBTQ+ beweging zich er thuis voelen en zichzelf kunnen zijn. De grote vraagstukken die spelen in de wereld zijn dichtbij. Zie de vlaggen die in de eetzaal hangen (foto linksonder).

Heilige grond

Ik ga graag naar Iona. God is overal dezelfde. Ik niet. Misschien komt het daardoor dat ik op Iona soms ervaar dat de Eeuwige tastbaarder is, alsof God een draad van betekenis weeft in mijn soms rommelige bestaan en een wereld vol vragen.

Dat maakt de grond voor mij heilig.

Mozes ontmoet God in woestijnzand bij een brandend braambosje. En het warme zand wordt heilige grond. Zacheüs ontmoet Jezus in zijn huis en zijn huis wordt heilige grond. In de slotwoorden van het Matteüs- evangelie lezen we dat Jezus na zijn opstanding zijn vrienden niet ontmoet in de heilige stad Jeruzalem maar in Galilea, de plek waar ze vandaan komen. Waar ze hun brood verdienen met vissen en waar hun familie woont. Daar zullen ze Jezus zien en wacht Hij hen op.

Naar huis

Op Iona kan je niet blijven. If we stay on holy ground, we will lose the miracle we have found, horen we bij vertrek.  Zelfs de stafleden van de Iona Community zijn tijdelijke op Iona. Daarna moeten ze weer naar huis, naar de gewone en gewonde wereld. In de viering in de Abbey op vrijdagmorgen bidden de vertrekkende gasten: ‘Neem ons mee naar buiten, God. Want dat is de enige rechtvaardiging voor het voortbestaan van dit gebouw...’.

Thuis

Onze heilige kerkvader Augustinus vond het maar onzin, al die heilige plaatsen en de stromen pelgrims die dat opleverde. God zoek je met je hart en niet met je voeten, was zijn opinie. En daar zit veel in want het heilige is vaak dichterbij dan je denkt. Maar sommige mensen hebben soms een omweg nodig - of een pleisterplaats - om dat steeds weer opnieuw te ontdekken. Ik ben zo iemand.

Ds. Hanneke Ruitenbeek